Veel kleine bedrijven in Nederland voldoen nog altijd niet aan de verplichte Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Volgens onderzoekers van de Nederlandse Arbeidsinspectie beschikt slechts 56% van de bedrijven met 1-4 werknemers over een RI&E. Voor bedrijven met 5-9 werknemers is dit 68%. Terwijl grotere bedrijven (100+ werknemers) in meer dan 90% van de gevallen voldoen, blijft naleving bij kleinere ondernemingen achter.
Wat opvalt: juist in kleine bedrijven zijn risicovolle situaties vaak aanwezig, maar worden die minder goed beheerst. Denk aan gevaarlijke stoffen, dynamische overbelasting, werken op hoogte, aanrijdgevaar en machine-onveiligheid. Bij 30-36% van de kleine bedrijven zijn deze risico’s aanwezig, maar ongeveer de helft neemt onvoldoende maatregelen.
Een kwalitatieve RI&E helpt om deze risico’s te herkennen en aan te pakken. Kleine bedrijven die wél een goede RI&E hebben, beheersen significant meer risico’s dan bedrijven zonder of met een gebrekkige RI&E. De positieve impact van een goede RI&E is in kleine bedrijven zelfs groter dan in grote bedrijven.
Belangrijkste bevindingen uit de ‘monitor Arbo in bedrijf’:
- 88 procent van de werknemers werkt bij een bedrijf dat een RI&E heeft. Een derde van de RI&E’s scoort onvoldoende op kwaliteit.
- Bedrijven met een kwalitatief goede RI&E doen het beter als het gaat om gezond en veilig werken in de praktijk.
- Er is een afname van het aantal bedrijven dat voorlichting en onderricht geeft over gezond en veilig werk en hier ook toezicht op houdt.
- Bij ongeveer 80 procent van de bedrijven zijn de algehele arbeidsomstandigheden voldoende of goed. Gebrek aan kennis van wet- en regelgeving is het voornaamste motief van niet-naleving.
Waarom kleine bedrijven tekortschieten:
- Gebrek aan kennis of ervaring met de RI&E
- Beperkte tijd of middelen
- Onduidelijkheid over verplichtingen
- Risico’s worden informeel herkend, maar niet vastgelegd
De boetes voor het ontbreken van een RI&E zijn verhoogd en de inspectiedruk neemt toe. Tegelijk is het belang van goede arbeidsomstandigheden duidelijk: ze leiden tot minder verzuim, hogere productiviteit en betere reputatie.
Nieuwe benadering: RI&E eenvoudiger én effectiever maken
De afgelopen jaren is er steeds meer maatschappelijke en politieke aandacht voor de lasten die vooral kleinere bedrijven ervaren bij het voldoen aan arboverplichtingen. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek dat de RI&E juist bij kleine bedrijven aantoonbaar bijdraagt aan het verbeteren van de veiligheid en gezondheid op de werkvloer.
Om de drempel te verlagen, zijn er in de praktijk al stappen gezet:
- Er zijn branche-RI&E’s ontwikkeld die bedrijven kunnen gebruiken als startpunt.
- Digitale tools en formats maken het eenvoudiger om risico’s in kaart te brengen.
- De Arbeidsinspectie biedt online ondersteuning en informatie voor bedrijven
Hoewel de uitvoering van de RI&E wettelijk verplicht blijft, groeit het besef dat eenvoud, praktische toepasbaarheid en sectorgerichte ondersteuning noodzakelijk zijn voor betere naleving, voor bij bedrijven met minder dan tien medewerkers.
Conclusie: duidelijk verband tussen RI&E en veiliger werken
De verdiepende analyse van de Arbeidsinspectie onderstreept het belang van een goede RI&E, juist voor kleine bedrijven. Niet alleen neemt de naleving toe, ook blijkt uit de data dat bedrijven met een actuele RI&E risico’s beter beheersen en veiliger werken.
Tegelijk blijven de verschillen tussen kleine en grote bedrijven groot:
- Kleine bedrijven hebben minder vaak een RI&E.
- Risico’s worden bij hen vaker onvoldoende aangepakt.
- De positieve impact van een goede RI&E is bij kleine bedrijven juist het grootst.
De uitdaging voor de komende jaren is dus helder: kleine bedrijven beter ondersteunen bij het uitvoeren van hun RI&E, zonder onnodige regeldruk. Want hoe kleiner de organisatie, hoe groter vaak de impact van goed georganiseerde arbeidsveiligheid.
Meer weten? het volledige rapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie is te vinden via: Verdiepende analyse RI&E bij kleine bedrijven
RI&E uitbesteden? Neem dan hier contact met ons op.
